Doğum sağlıklı her genç ve orta yaşlı bayanın yaşadığı, psikolojik olarak öncesinde ve sonrasında bir o kadar da anne adayını zorlayan bir durumdur.
Hem hormonal değişimler gibi biyolojik faktörlerin, hem de yeni sorumluluklara sahip olmak gibi psikososyal faktörlerin birleşimi ile kadınlarda doğum sonrasında ortaya çıkan çeşitli duygudurum ve anksiyete bozuklukları görülebilir.
Postpartum blues denilen semptomlarının doğumdan sonra ortaya çıktığı ve 10-15 gün içinde kaybolduğu duygudurum bozukluğuna çok sık rastlanılmaktadır. Çok sık ağlama, depresif bir mod, uyku bozukluğu, anksiyete (kaygı), hassasiyet, gerginlik ve bilişsel bozulma ile kendini gösteren bu durumun semptomları doğumdan sonra ilk 3-5 gün çok şiddetli olarak kendini gösterir ve ilerleyen günlerde azalarak ortadan kaybolur. Sosyal destek ve empati ile atlatılır. Bir rahatsızlık olarak görülmez.
Postpartum depresyon denilen rahatsızlık ise çok daha şiddetli, ilk kez anne olmuş kadınlarda daha sık görülen bir duygudurum bozukluğudur. Tipik depresyon belirtilerinin görüldüğü ve doğumun ardından ortaya çıkan bu rahatsızlık, bir yandan annede şiddetli bir suçluluk duygusu yaşatırken; bir diğer yandan da sahip olduklarından pişmanlık, umutsuzluk, karamsarlık, hüzün ve aklına gelen ölüm düşüncelerinden dolayı üzüntü yaşatır. Kesinlikle tedavi edilmesi gereken, psikolojik destek alınması gereken bir durumdur.
Postpartum psikoz denilen rahatsızlık ise acil müdahale gerektiren psikiyatrik bir bozukluktur. Doğum sonrasında çok nadir görülen ancak anneyi son derece etkileyen oldukça ciddi bir rahatsızlıktır. Semptomlar genellikle doğum sonrasında 2 hafta içinde ani olarak başlar; işitsel, dokunsal, görsel ve koku halüsinasyonları gibi duyusal algı bozuklukları ile devam eder. Ciddi ve gerçekçi intihar düşünceleri görülür, bebekten kurtulma fikirleri de vardır.
Olayları ve eylemlerin sonuçlarını değerlendirme becerisi ortadan kalkar.
Tüm bunların ışığında, bu zorlu dönemde kadınların yanında olmak hem anne sağlığı açısından hem de bebeğin sağlığı açısından oldukça önemlidir; ancak ülkemizde doğum öncesi takipler daha yeni yeni benimsenirken, doğum sonrası takipler daha henüz yeterli olarak yapılamamaktadır. Bu yüzden anne ve bebek sağlığı konusu çok daha ciddiye alınmalı ve bunun gerektirdiği şekilde davranılmalıdır.
Commenti